ოლის ეფექტი _ თუ ერი დიდია ის სწარაფადაც მრავლდება. პოპულაციის რიცხობრივი სიდიდე მისი ზრდის სიხშირესა და ტემპეც მოქმედებს. ასე მაგალითად მოსახლეობის მხრივ უდიდესი ქვეყნების _ ჩინეთისა და ინდოეთის პოპულაცია უფრო სწრაფად იზრდება ვიდრე სხვა ქვეყნებისა, რომელთა მოსახლეობაც გაცილებით ნაკლებია. ამ ეფექტს ამერიკელი მეცნიერის საპატივცემულოდ ოლის ეფექტი ეწოდა. ამ ეფექტის ლოგიკურობა იმაში მდგომარეობს, რომ რაც უფრო დიდია ერთი მით უფრო მეტი პოტენციური წყვილის შექმნის ალბათობა არსებობს და შესაბამისად პოპულაციის გაზრდისაც. თუმცა უცნაურობა იმაში მდგომარეობს, რომ მრავალრიცხოვან ერებში მრავალშვილიანობაც უფრო ჭარბია ვიდრე სხვა ქვეყნებში. ქალები ყველა ფაქტორიდან დამოუკიდებლად უფრო მეტ შვილს აჩენენ ქვეყნებში რომელთა მოსახლეობაც დიდია.
აუდიტორიის ეფერტი _ აუდიტორიის ეფექტის არსი მდგომარეობს, იმაში რომ ადამიანი ან ადამიანთა ჯგუფი არასდროს აჩვენებს იმ შედეგს მისი შესაძლებლობებიდან გამომდინარე როცა ის აუდიტორიის წინაშეა. ეს ნიშნავს, იმას, რომ ,,გამომსვლელების'' შედეგები იზრდება ან უარესდება სხვადასხვა ფაქტროიდან გამომდინარე. მაგალითად, როცა ათლეტი გამოდის ხალხის წინაშე მას შეუძლია უფრო მეტ ფიზიკურ დატვირთვას გაუძლოს ვიდრე იგი ამას ჩვეულებრივ ახერხებს. თუმცა ამ ეფექტის უარყოფითი მხარე ის არის რომ ხშირად ადამიანები პირიქით, აუარესებენ თავიანთ შედეგს.
ბრბოს ეფექტი _ ბრბოს ეფექტის არსი ამრტივია, როცა ერთი კონკრეტული ინდივიდი აკეთებს იმას რასაც დანარჩენები. მხოლოდ იმიტომ რომ იგი ექცევა გავლენის ქვეშ და რეალურად შეიძლება არც სურდეს ამის გაკეთება.
წარმოიდგინეთბ სიტუაცია როცა მთელი კლასი გადაწყვეტს გაკვეთილიდან გაპარვას და იმისდა მიუხედავად რომ შენ არ გინდა წასვლა დგები და დანარჩენებს უერთდები.
ეს ეფექტი გამოწვეულია პიროვნული სისუსტითა და აუდსაიდერად ყოფნის შიშით.
აუდიტორიის ეფერტი _ აუდიტორიის ეფექტის არსი მდგომარეობს, იმაში რომ ადამიანი ან ადამიანთა ჯგუფი არასდროს აჩვენებს იმ შედეგს მისი შესაძლებლობებიდან გამომდინარე როცა ის აუდიტორიის წინაშეა. ეს ნიშნავს, იმას, რომ ,,გამომსვლელების'' შედეგები იზრდება ან უარესდება სხვადასხვა ფაქტროიდან გამომდინარე. მაგალითად, როცა ათლეტი გამოდის ხალხის წინაშე მას შეუძლია უფრო მეტ ფიზიკურ დატვირთვას გაუძლოს ვიდრე იგი ამას ჩვეულებრივ ახერხებს. თუმცა ამ ეფექტის უარყოფითი მხარე ის არის რომ ხშირად ადამიანები პირიქით, აუარესებენ თავიანთ შედეგს.
ბრბოს ეფექტი _ ბრბოს ეფექტის არსი ამრტივია, როცა ერთი კონკრეტული ინდივიდი აკეთებს იმას რასაც დანარჩენები. მხოლოდ იმიტომ რომ იგი ექცევა გავლენის ქვეშ და რეალურად შეიძლება არც სურდეს ამის გაკეთება.
წარმოიდგინეთბ სიტუაცია როცა მთელი კლასი გადაწყვეტს გაკვეთილიდან გაპარვას და იმისდა მიუხედავად რომ შენ არ გინდა წასვლა დგები და დანარჩენებს უერთდები.
ეს ეფექტი გამოწვეულია პიროვნული სისუსტითა და აუდსაიდერად ყოფნის შიშით.
No comments:
Post a Comment